Op 5 juli 2022 heeft de organisatie Extinction Rebellion Drenthe de gemeente Westerveld gevraagd de Drentse Klimaatklok in ontvangst te willen nemen om deze een maand lang een prominente plaats te geven in de hal van het gemeentehuis in navolging van de Provincie Drenthe, de gemeente Aa en Hunze, de gemeente Hoogeveen en de gemeente Midden Drenthe. De gemeente Westerveld heeft per mail van 19 juli 2022 ervoor gekozen de Drentse Klimaatklok te weigeren en wel omdat “eerder met het College van Burgemeester en Wethouders de afspraak is gemaakt in het gemeentehuis geen uitingen van actiegroepen toe te laten. Aangezien de website van Extinction Rebellion Drenthe zichzelf presenteert als actiegroep, zullen we ook met betrekking tot jullie uitvraag vasthouden aan ons beleid.”
Op 5 juni 2023 hield de organisatie Extinction Rebellion Drenthe een betoging inde omgeving van het gemeentehuis in Diever, waarvoor toestemming was verleend onder voorwaarden. Aangezien het aanbieden van de klimaatklok – gegeven de reactie van het College hierboven – geen optie (meer) was, koos de organisatie voor de invalshoek van het gifgebruik in de bollenteelt. Op de ochtend van de betoging verzendt het College een interne mail aan alle ambtenaren in het gemeentehuis, waarin hen “wordt verzocht om niet met de betogers in gesprek te gaan en/of een klimaatklok in ontvangst te nemen. Dat is wel wat ER Drenthe wil. Aan dit verzoek wordt geen gehoor gegeven”. En wederom wordt in die interne mail het feit dat ER Drenthe een ‘actiegroep’ is (en zich ook zo noemt) als reden aangegeven om dit beleid te volgen.
Artikel 8 van de Grondwet stelt vast: Het recht tot vereniging wordt erkend. Bij de wet kan dit recht worden beperkt in het belang van de openbare orde. Alleen in uitzonderlijke gevallen kan een Vereniging worden verboden of ontbonden. Daarvan is hier op geen enkele manier sprake. ‘Vereniging’ is een verzamelbegrip voor allerlei vormen van organisatie hoe die zich ook noemen (beweging, burgerinitiatief, actiegroep etc.). Het feit dat een organisatie als een ‘actiegroep’ wordt
beschouwd of zichzelf als zodanig afficheert, heeft dus geen enkel juridisch gevolg. Meerdere malen heeft het College of de Raad gesprekken gevoerd met, petities in ontvangst genomen van
organisaties, zoals bijvoorbeeld GasDrOF, Milieudefensie, Meten=weten etc.
Drie vragen aan het College:
1. Is het College van mening dat voor ‘actiegroepen’ andere regels gelden dan voor andere organisaties, en wat is dan de juridische definitie van ‘actiegroep’?
2. Is het College met Progressief Westerveld van mening dat Extinction Rebellion (Drenthe) een organisatie is die belangrijke zaken aan de orde stelt, waarvan het – los van ieders eigen politieke opvattingen – op z’n minst een overheidsplicht is er kennis van te nemen en erover in gesprek te gaan?
3. Had het College met de interne mail van 5 juni het doel ambtenaren te verbieden in gesprek te gaan met de demonstranten, en wat is daarvoor de juridische grondslag?
Burgemeester Jager moest toegeven dat het zijn van ‘actiegroep’ geen juridische gevolgen heeft of zou moeten hebben. Ook op de tweede vraag antwoordde hij bevestigend. En op vraag meldde hij dat het zeker niet de bedoeling was geweest om ambtenaren iets te verbieden. Kortom, de vragen hebben doel getroffen.