Column Georg Kreuzberg /
Twee vragen houden me sterk bezig als het gaat om de samenwerking tussen gemeente en bewoner: wat kan de gemeente doen om (nog) meer zeggenschap en initiatief van de bewoners te bevorderen? En hoe voorkom je dat telkens weer dezelfde mensen aanschuiven wanneer de gemeente overlegt met de bevolking? Twee belangrijke uitdagingen voor de lokale democratie in Westerveld.
Overal in het land wordt geëxperimenteerd met nieuwe vormen van bewonersparticipatie. Telkens blijkt dat de lokale overheid er veel baat bij heeft als zij de kennis en ervaring van haar bewoners gebruikt om plannen te maken en uit te voeren. En actieve burgers zeggen steeds vaker: gemeente, geef ons middelen en onbureaucratische support, dan klaren we de klus zelf wel. Vaak sneller, goedkoper en bevorderend voor de onderlinge contacten en saamhorigheid.
Het is een vrij nieuwe ontwikkeling, naast al het werk dat verenigingen al decennia lang doen voor de leefbaarheid in hun dorp. Het is ook duidelijk waar het verschil ligt tussen actief zijn in een vereniging en actief zijn in een burgerinitiatief: veel bewoners willen niet ‘vastzitten’ aan bestuursfuncties (veel vergaderen, veel regels), maar verbinden zich liever voor bepaalde tijd aan een concreet project. Want zij willen vooral ‘doen’ en daarbij onbureaucratisch worden gesteund door de gemeente. Het is dan ook hartverwarmend dat de gemeente Westerveld voor dit jaar 220.000 euro beschikbaar stelt voor bewonersinitiatieven, inclusief een set afspraken die de gebruikers helderheid verschaffen over hun rechten en plichten.
Maar als we willen kunnen we in Westerveld in de komende 4 jaar een stuk verder gaan. De gemeenten Hellendoorn, Oude IJsselstreek en vele anderen hebben in de afgelopen jaren met succes nieuwe vormen van participatie ingevoerd. Als uitgangspunt voor het beleid in deze gemeenten geldt wat een brede vertegenwoordiging van bewoners wenst voor toekomst. Deze wensen zijn geïnventariseerd, geordend en vervolgens als basis genomen voor het gemeentelijke beleid in de aanstaande raadsperiode. Zowel ambtelijk als politiek heeft dit tot veel vernieuwing en enthousiasme geleid.
Hoe is het gelukt om zo’n brede groep mensen te activeren? Mensen die vaak voor het eerst aanschoven? Met heel verschillende achtergronden en leeftijden? Het antwoord is verrassend simpel: zij zijn uitgenodigd op basis van een willekeurig gekozen, maar brede steekproef uit het lokale bevolkingsregister. En velen van hen gaven gehoor aan deze oproep. Misschien denkt u nu: waren zij wel representatief? Hadden zij genoeg kennis? Kwamen zij met goede ideeën? Het antwoord luidt: 3 keer ja. En juist omdat het veelal nieuwe betrokkenen waren kwamen verrassende ideeën en initiatieven op tafel die een mooie aanvulling vormden op de ‘reguliere’ overleggen.
Mijn voorstel: laten we ook in Westerveld in de komende 4 jaar experimenteren met vergelijkbare ideeën. Want hoe mooi zou het zijn als de nieuwe raad en het nieuwe college daadwerkelijk hiermee aan de slag gaan? Gaan zorgen voor een structurele samenwerking en ondersteuning van bewonersinitiatieven? Ik weet zeker dat het tot veel nieuwe energie leidt in onze gemeente. Waarlijk een aanlokkelijk perspectief!