Column Wilfred Beets /
Ons huis staat boven het gasveld Diever. Het Canadese bedrijf Vermillion heeft van het rijk vergunning gekregen gas te winnen uit dit gasveld wat in feite bij Wapse ligt en ook wordt aangeboord vanuit Wapse.
Hier is veel verzet tegen geweest vanuit milieu-oogpunt, vanuit veiligheidsoogpunt en omdat het vreemd is om voor langere tijd extra gas te gaan winnen vanuit de zg. “kleine velden”, terwijl Groningen versneld afgebouwd wordt en het rijksbeleid is om over te gaan op niet fossiele brandstoffen.
In de vergunning voor de gaswinning in Wapse werd Vermilion verplicht zogenoemde “nul-metingen” uit te voeren aan de huizen en andere bouwwerken boven en aan de rand van dit gasveld. In de loop van de tijd (2018) werd deze verplichting al omgebouwd naar een – wat genoemd werd – “representatieve nul-meting”. Dit betekent dat je niet meer van elk huis en bouwwerk in de invloedssfeer van de gaswinning de huidige toestand in beeld hoeft te brengen, maar dat je een paar representatieve objecten kunt uitkiezen die model staan voor alle vergelijkbare bouwwerken. Dit is zeer kostenbesparend, want één zo’n nul-meting of “bouwkundige opname” kost ongeveer € 300 per object.
Progressief Westerveld maakte toen al in de raad de rekensom dat als je alle betrokken huizen een nulmeting zou geven Vermilion ongeveer 1000 X € 300 kwijt zou zijn, dus 300.000 euro totaal. En dat bij een representatieve nul-meting dit terug gebracht zou worden tot ongeveer 30.000 euro. Voor dit kleine voordeel (klein vergeleken bij de te verwachten miljoenenwinsten op de gaswinning zelf) wordt de rechtszekerheid van de bewoners en boerenbedrijven boven en rond deze gaswinning dus aangetast.
Merkwaardig detail hierbij is dat Vermilion wel allerlei organisaties en initiatieven in onze gemeente subsidieert, zoals projecten van Boermarken, werktuigen verenigingen, museums etc. Men wil dus wel geld steken in dit soort initiatieven, en dat is natuurlijk niet verkeerd, maar het zou beter zijn dit via een onafhankelijk fonds te laten lopen .En het is wrang dat het relatief kleine bedrag voor de nulmetingen dus niet op tafel komt, terwijl dit voor inwoners een hele geruststelling zou zijn.
Er is zelfs sprake van een door bewoners rond de gaswinning in Vledderveen zelf ingehuurd bureau om nulmetingen uit te voeren. Dit hoort zo natuurlijk niet te gaan!
Eén van de huizen die voor de representatieve nul-meting rond het veld Diever werd uitgezocht was mijn huis. Op een mooie morgen in de zomer van 2018 belde een Groningse werkstudente, in tijdelijke dienst van het door Vermilion ingehuurde ingenieursbureau Thorbecke bij ons aan. Zij deed wat haar was opgedragen, maakte foto’s en aantekeningen en vertelde ons waar en wanneer we ons “dossier” konden inzien. Zij vertelde ook hoeveel belang zij zelf persoonlijk aan deze bouwkundige opnames hechtte. Haar familie op het platteland van Groningen was al jarenlang in de ondertussen bekende schadeprocedures met de overheid en de NAM verwikkeld. Zij zei : “hoe mooi was het geweest als er destijds dergelijke nul-opnames in Groningen gemaakt waren en hoeveel sterker hadden mijn ouders dan gestaan.”
Kort na deze bouwkundige opnames rond het Wapsergasveld werd de verplichting tot deze nulmetingen helemaal geschrapt. Het zou geen zin hebben en onbetrouwbaar zijn. In de zomer van 2019 hield Vermilion een lobby-ronde langs alle Westerveldse gemeenteraadsfracties. Hierin gaven zij aan dat de risico’s op bevingen en “Groningse toestanden” uitgesloten waren. Zij gaven aan dat een sluitend KNMI monitoringsysteem voldoende zou zijn. Dit is een door de overheid, ons allen dus, betaald systeem.
Het CDA in onze gemeente vraagt al langere tijd om de installatie van zogenoemde Tilt-meters. Zij willen graag dat dit door en op kosten van de gemeente gebeurt.
Progressief Westerveld heeft hier moeite mee. Wij hebben voor hun motie gestemd om een netwerk van trilling sensoren in de gemeente te plaatsen. Maar wij vinden ten enenmale dat dit door Vermilion betaald zou moeten worden en niet door de gemeente zoals het voorstel luidt. En wij vinden dat de latere door het CDA genoemde beperking tot Tilt-meters nergens toe dient en dat men dan wel heel makkelijk voorbij gaat aan juist de waarde van de nulmetingen en de noodzaak van een onafhankelijk schadeprotocol.
In zo’n schadeprotocol wil Progressief Westerveld zien dat de zg. “omgekeerde bewijslast” wordt gehanteerd: de gasmaatschappij moet aantonen dat een schade niet door gaswinning is veroorzaakt. En verder wil PW dat schades via een onafhankelijk overheids loket worden afgehandeld en nooit in een direct contact met de winningsmaatschappij. Het is de rijksoverheid die de vergunningen afgeeft, vaak tegen de visie en de wil van de lagere overheden in, het is dus ook aan de rijksoverheid om eventuele schades af te handelen.
Uiteraard zijn wij voor een zo uitgebreid en efficiënt mogelijk meetnetwerk ter monitoring van de gevolgen van de gaswinning onder onze gemeente, maar wij willen dat dit door de belanghebbende commerciële partij betaald wordt en door een onafhankelijke instantie wordt uitgevoerd.