Het is geen onderwerp, dat sterk tot de verbeelding spreekt (zeker niet voor de ‘buitenwereld’), maar de manier van werken in de gemeenteraad is van groot belang, juist ook voor het bereiken van inhoudelijke doelen. In de raad van 26 april 2021 werd een lang proces afgerond, dat al in de vorige raadsperiode was begonnen: er werd een nieuw Reglement van Orde aangenomen met twee bijbehorende notities.
Tegen het eind van de raadsperiode 2014-2018 bracht een werkgroep van raadsleden, waarin voor Progressief Westerveld Toos Bierhof participeerde, verslag uit van haar werkzaamheden; daarin waren ook de resultaten verwerkt van een enquête, die onder alle raadsleden was gehouden. Dat ingezette proces werd direct aan het begin van deze raadsperiode weer opgepakt. Een nieuwe werkgroep, onder voorzitterschap van Michiel van de Kasteelen (Progressief Westerveld), ging aan de slag, daarbij voortvarend ondersteund door toenmalig plaatsvervangend griffier Joukje van Roeden.
Eind 2019 lag het definitieve eindverslag (19.06.27 Verslag Werkgroep Vergaderstructuur) ter tafel, en kon met de nieuwe werkwijze worden geëxperimenteerd. Helaas was de periode van najaar 2019 tot zomer 2020 geen gunstige tijd voor die fase van experimenteren. De verhoudingen in de Raad waren niet gemakkelijk, hetgeen leidde tot ingewikkelde situaties rondom agendering en raadsbesprekingen. En ook waren zowel Roelof van der Veen (door pensionering) als Joukje van Roeden (door benoeming in De Wolden) niet meer op de griffie aanwezig. Pas het aantreden van de nieuwe griffier in de persoon van Reiny Weernekers bracht zaken weer in een stroomversnelling. De afgelopen maanden is in een aantal sessies in het Presidium de discussie over de nieuwe werkwijze afgerond.
In de nieuwe werkwijze zijn een aantal praktische verbeteringen doorgevoerd. Er wordt niet langer gewerkt met twee onderscheiden commissies (Fysiek Domein en Middelen enerzijds en Sociaal Domein anderzijds). Maar er zijn cycli (van vier weken) van minimaal twee, maximaal drie voorbereidende raadsavonden en een afsluitende besluitvormende raadsvergadering. Op de voorbereidende raadsavonden kan per agendapunt de vertegenwoordiging van een fractie wisselen, zodat bij elk agendapunt de fractieleden de onderwerpen in hun portefeuille kunnen behandelen. De agendablokken zijn verdeeld in informatie, dialoog en debat om de agendering beter te kunnen structureren.
De belangrijkste elementen liggen vast in het nieuwe Reglement van Orde (21.02.22 Voorstel RvO raad 2021). Daarnaast zijn minder essentiële werkafspraken vastgelegd in een document (Werkafspraken PaW), dat door het Presidium makkelijker kan worden aangepast als de situatie daarom vraagt.
De fractie van Progressief Westerveld is grotendeels tevreden over het resultaat. Op een aantal punten had de fractie nog opmerkingen. Zo willen wij dat burgerleden (dat zijn de niet-gekozen ondersteunende leden) niet per se op de kieslijst van een partij gestaan moeten hebben. In de loop van vier jaar kunnen zich nieuwe mensen melden, voor wie het goed zou zijn als zij middels een burgerlidmaatschap konden inwerken in het raadswerk. Veel gemeenten doen dat al zo, maar Westerveld is daar nog niet aan toe. De fractie heeft vergeefs gepleit voor een vaste spreekvolgorde bij alle agendapunten, wisselend tussen coalitie en oppositie (waarbij het lot bepaalt wie begint). Ook pleitte de fractie voor het loslaten van het vereiste van een meerderheid voor het houden van interpellaties e.d.; ook minderheden zouden het recht moeten hebben zaken aan de orde te stellen. En ook riep Hans de la Maar de vraag op waarom Presidium-vergaderingen zouden zijn uitgesloten van het principe van openbaarheid.
Een aantal zaken zullen in de volgende raadsperiode opnieuw worden ingebracht. Voor deze raadsperiode is de discussie over de werkwijze gesloten.